W medycynie regeneracyjnej i estetycznej wykorzystuje się różne preparaty otrzymywane z krwi pacjenta. Dwie najpopularniejsze metody to osocze bogatopłytkowe (PRP) oraz fibryna bogatopłytkowa (PRF). Mimo że oba preparaty pochodzą z krwi pacjenta i mają podobne zastosowania, różnią się istotnie pod względem składu, sposobu przygotowania oraz mechanizmu działania. Poznanie tych różnic jest kluczowe dla zrozumienia, która metoda będzie najbardziej odpowiednia w konkretnym przypadku klinicznym.
Proces przygotowania preparatu
Podstawowa różnica między osoczem a fibryną bogatopłytkową występuje już na etapie przygotowania preparatu. Osocze bogatopłytkowe wymaga dodania antykoagulantu (cytrynianu sodu) podczas pobierania krwi, aby zapobiec jej krzepnięciu. Następnie krew jest wirowana, a otrzymany preparat deponowany w tkanki, gdzie w ciągu pierwszej godziny 95% czynników wzrostu zostaje uwolnionych i łączy się z sąsiadującymi tkankami.
Fibryna bogatopłytkowa reprezentuje nowocześniejsze podejście, gdzie krew jest wirowana natychmiast po pobraniu, bez dodatku jakichkolwiek substancji chemicznych. Proces ten pozwala na naturalne formowanie się siateczki fibrynowej, która zatrzymuje w swojej strukturze płytki krwi, leukocyty i komórki macierzyste. Ta metoda jest bardziej naturalna dla organizmu. W przypadku fibryny bogatokoórkowej wirowanie odbywa się przy niższych obrotach niż w przypadku PRP, co pozwala zachować więcej komórek w nienaruszonym stanie, a proces ich uwalniania jest dużo dłuższy.
Struktura i konsystencja
Osocze bogatopłytkowe ma płynną konsystencję, co ułatwia jego podanie w formie iniekcji. Płynna konsystencja sprawia, że preparat łatwo rozprzestrzenia się w tkankach, co może być zarówno zaletą, jak i wadą, w zależności od planowanego efektu terapeutycznego.
Fibryna bogatopłytkowa formuje się w postaci trójwymiarowej matrycy o konsystencji żelu. Ta naturalna struktura stanowi rusztowanie dla komórek i zapewnia powolne uwalnianie czynników wzrostu. Konsystencja PRF pozwala na jego wykorzystanie zarówno w formie membrany, jak i w postaci rozdrobnionej do iniekcji. Struktura ta jest również bardziej stabilna mechanicznie, co przekłada się na lepszą kontrolę nad miejscem działania preparatu.
Czas działania i uwalnianie czynników wzrostu
Jedna z najistotniejszych różnic dotyczy czasu i sposobu uwalniania czynników wzrostu. W przypadku osocza bogatopłytkowego uwolnienie czynników wzrostu następuje stosunkowo szybko po podaniu preparatu, co daje intensywny, ale krótszy efekt stymulacyjny. Ten szybki proces może być korzystny w sytuacjach wymagających natychmiastowej stymulacji tkanek, jednak może nie zapewniać optymalnych długoterminowych rezultatów.
Fibryna bogatopłytkowa zapewnia znacznie dłuższy czas działania. Dzięki swojej strukturze matrycowej, czynniki wzrostu są uwalniane stopniowo przez okres 7-14 dni po zabiegu. Ta cecha sprawia, że efekty terapeutyczne są bardziej stabilne i długotrwałe. Powolne uwalnianie bioaktywnych substancji lepiej naśladuje naturalne procesy regeneracyjne organizmu, co może przekładać się na lepsze efekty kliniczne.
Zawartość komórek i czynników wzrostu
W osoczu bogatopłytkowym znajdują się głównie płytki krwi i czynniki wzrostu, podczas gdy fibryna bogatopłytkowa zawiera dodatkowo leukocyty i komórki macierzyste. Ta bogatsza kompozycja PRF przekłada się na silniejsze działanie regeneracyjne i immunomodulujące. Obecność leukocytów może być szczególnie korzystna w przypadkach wymagających wsparcia procesów immunologicznych i przeciwzapalnych.
Zastosowania kliniczne
Osocze bogatopłytkowe sprawdza się szczególnie dobrze w zabiegach wymagających precyzyjnego podania preparatu, takich jak mezoterapia igłowa czy zabiegi w obrębie skóry głowy. Jest często wykorzystywane w medycynie estetycznej i trychologii, gdzie jego płynna konsystencja umożliwia równomierne rozprowadzenie w tkankach.
Fibryna bogatopłytkowa, ze względu na swoją strukturę i dłuższy czas działania, jest preferowana w zabiegach wymagających intensywnej regeneracji tkanek. Szczególnie dobre efekty osiąga się w zabiegach pod oczy, odbudowie utraconej objętości czy remodelingu, gdzie długotrwałe działanie i naturalna struktura preparatu są kluczowe dla uzyskania optymalnych rezultatów. PRF znajduje również szerokie zastosowanie w stomatologii i chirurgii, ploroterapii czy leczeniu ran, gdzie jego zdolność do tworzenia stabilnej matrycy wspomaga gojenie tkanek.
Wybór między osoczem a fibryną bogatopłytkową powinien być uzależniony od konkretnego przypadku klinicznego. Osocze bogatopłytkowe sprawdza się lepiej w sytuacjach wymagających szybkiej stymulacji, regeneracji czy działaniu przeciwzapalnym oraz w zabiegach powierzchownych. Fibryna bogatopłytkowa jest natomiast preferowana w przypadkach wymagających długotrwałej regeneracji i głębszej przebudowy tkanek.
